-
1 акыл
акыл1. ум, рассудокАкылым погаш набраться ума, поумнеть;
акылым йомдараш потерять рассудок, сойти с ума.
«Ӱпет кужу, акылет кӱчык» манмылан Анис марийжылан сырен кудалта. Д. Орай. Анисья разозлилась на мужа за то, что он сказал, что у неё волосы длинные, да ум короток.
2. разум, мысльПоэт акыл куш огеш кошт, курым гочын вик онча. О. Шабдар. Куда не доходит разум поэта, прямо смотрит через века.
Сравни с:
уш3. перен. пожелание, намерениеТеве куван акылже: ош кугыжа лийнеже. Г. Эвайн. Вот желание старухи: хочет быть белою царицей.
4. перен. привычка, манера, повадкиНо Элвакте тошто акылжым ок кудалте. Э. Чапай. Но Элвакте не бросает своей старой привычки.
Чыла осал янлыклан акыл молемдаш возеш. Г. Микай. Всем хищным зверям придётся изменить повадки.
-
2 акыл
I. ум, рассудок. Акылым погаш набраться ума, поумнеть; акылым йомдараш потерять рассудок, сойти с ума.□ «Ӱпет кужу, акылет кӱчык» манмылан Анис марийжылан сырен кудалта. Д. Орай. Анисья разозлилась на мужа за то, что он сказал, что у неё волосы длинные, да ум короток.2. разум, мысль. Поэт акыл куш огеш кошт, курым гочын вик онча. О. Шабдар. Куда не доходит разум поэта, прямо смотрит через века. Ср уш.3. перен. пожелание, намерение. Теве куван акылже: ош кугыжа лийнеже. Г. Эвайн. Вот желание старухи: хочет быть белою царицей.4. перен. привычка, манера, повадки. Но Элвакте тошто акылжым ок кудалте. Э. Чапай. Но Элвакте не бросает своей старой привычки. Чыла осал янлыклан акыл молемдаш возеш. Г. Микай. Всем хищным зверям придётся изменить повадки.